Rasa, wiek, dochód czy może mobilność i zawód – czyli co wpływa na zapadalność na COVID-19 w Polsce

Analizując geograficzny rozkład dynamiki zakażeń (liczbę przypadków i czas dojścia) wychodzi, że najlepszymi predyktorami jest mobilność/migracja a później praca (uprzemysłowienie i liczba pracujący). Co ciekawe, powyższe zmienne podbierają wyjaśnalność demografii (strukturze wiekowi czy gęstości zaludnienia) czy dochodowi.

Preprint angielski: https://www.academia.edu/43310034/Spatial_diversity_of_COVID-19_cased_in_Poland_explained_by_mobility_patterns_-preliminary_results

Preprint polski: https://depot.ceon.pl/handle/123456789/18444

Czy można otworzyć żłobki i przedszkola?

Szereg badań do tej pory wykonanych wskazuje, że tak. Główne argumenty są dwa epidemiologiczny i ekonomiczny:

1) Młodsze dzieci rzadko chorują i jeszcze rzadziej zakażają innych. Badania genetyczne, czy serologiczne wskazują że dzieci do 5 lat są diagnozowane na obecność wirusa średnio ponad 10 razy rzadziej, a chorują średnio ponad 20 razy rzadziej niż reszta populacji (doi:10.1101/2020.04.19.049254v1). Co więcej badania szwajcarskie i holenderski pokazały, że brak jest żadnych dowodów aby jakiekolwiek dziecko poniżej 5 roku życia zakaziło kogokolwiek na wszystkie analizowane w tych krajach przypadki (https://www.rivm.nl/en/novel-coronavirus-covid-19/children-and-covid-19). Oznacza to, że zakaźność dzieci just jeszcze niższa niż ich chorobowość.

2) Koszty ekonomiczne związane z koniecznością opieki nad dziećmi są ogromne. W Polsce około 2 mln dzieci uczęszcza do żłobków i przedszkoli. Nawet zachowawczo licząc że koszt utraconych przychodów na gospodarstwo domowe związane z utratą przychodów, czy wypłatą zasiłków opiekuńczych to średnio 1000 zł na dziecko miesięcznie, to strata 70 mln złotych dziennie. Licząc, że z powodu otwarcia żłobków i przedszkoli zakazi się dzienne zachoruje na COVID-19 razy więcej dzieci niż obecnie, oznaczałoby to inkrementalną kosztową efektywność w wysokości około 50 mln zł w portfelach Polaków na każde nadmiarowe zakażenie wywołujące chorobę COVID-19 co jest absurdalną wartością.

Argumentów za otwarciem żłobków, przedszkoli i klas 1-3 szkół podstawowych jest znacznie więcej od psychologicznych (stres dzieci i rodziców) po antydyskryminacyjne (obostrzenia najbardziej dotykają biedniejsze dzieci).

SARS-CoV-2 w Szwecji – droga do sukcesu

Jako że Szwecja jako prawdopodobnie jedyny kraj na świecie podąża zgodnie z naukowymi epidemiologicznymi rekomendacjami, warto się przyjrzeć co tam się dzieje.

Reprezentatywne losowe badania serologiczne mieszkańców województwa sztokholmskiego dają nam postawę twierdzić jaka część populacji miała kontakt z wirusem i wytworzyła przeciwciała:

Oznacza to że szczyt chorobowości będzie koło 15 maja.

Wiemy więc z dużym prawdopodobieństwem, że ponad 85% zakażeń wirusem SARS-CoV-2 ma postać bezobjawowo lub skąpoobjawowo.

Latem Szwecja będzie wolna od epidemicznej postaci COVID-19 (choć wirus będzie zapewne wciąż krążył poniżej progu reprodukcji), a dzięki odporności zbiorowej najprawdopodobniej nie będzie tam drugiej fali na jesień.

Czyli jak są możliwości i chęci, to można skutecznie walczyć z pandemią COVID-19, ale na pewno nie wolno uważać, że ścieżka szwedzka jest podobna do białoruskiej.

Wcale nie trzeba masowo testować, ale przede wszystkim bazować na opracowywaniu ognisk, wyłapywaniu przypadków i śledzeniu kontaktów.

Wcale nie trzeba stosować pełnego dystansowania społecznego, tylko należy wdrożyć reżim sanitarny oraz dystansowane fizyczne.

Wcale nie trzeba zamykać całej gospodarki, tylko wystarczy ograniczać najniebezpieczniejsze branże.

Wcale nie trzeba zamykać żłóbków, przedszkoli i młodszych klas szkół podstawowych (affinity index<10 zapadalności), tylko należy zamknąć szkoły średnie i wyższe i trzymać je zamknięte jak najdłużej (affinity indeks >150 kontaktowości).

Oczywiście szwedzka ścieżka nie sprawdziła by się w Polsce, bo to karne społeczeństwo i służby epidemiologiczne mają możliwości przerabiać dużą liczbę przypadków na raz (po kilka tysięcy w samym Sztokholmie).

Eksperyment szwedzki okazuje się udany – wystarczy spojrzeć na jego kosztową efektywność (najniższa w UE różnica między oczekiwaną a prognozowaną przed pandemią zmianą PKB tylko w 2020 po uwzględnieniu inflacji).

Jednak należy pamiętać o kosztach liczonych w tysiącach zmarłych pacjentów senioralnych. Tylko czy recesja i wyniszczająca izolacja i ograniczony dostęp do służby zdrowia nie doprowadziłby do jeszcze większej liczby zgonów jak w innych krajach europejskich?

Empiryczne badania społeczne w Polsce istotne dla zdrowia publicznego i epidemiologii w kontekście COVID-19

Lista empirycznych badań społecznych w Polsce istotne dla zdrowia publicznego i epidemiologii w kontekście COVID-19

Subiektywna lista aktualnie prowadzonych empirycznych badań społecznych czy wtórnych analiz danych rejestrowych w Polsce w wymiarach:

  • zdolność do adaptacji i zmiana norm w kontekście dystansowania społecznego i przestrzegania zasad higieny;
  • percepcja i komunikacja ryzyka oraz panika;
  • wzorce zachowań kontaktowych;
  • źródła do kosztowo-efektywnej analizy scenariuszy działań mitygacyjnych.
tagi
Słowa kluczowe z artykułów prasowych dotyczących „Koronawirusa”

Brak jest też badań stricte medycznych, gdyż do tego służą inne platformy. Celowo pomijam badanie nieoparte na empirii oraz nieweryfikowalne popperowsko jak prognozy modeli matematycznych, czy niektóre badania z politologii, prawa, psychologii klinicznej, historii, kulturoznawstwa itp. ze względu na brak implikacji epidemiologicznych.

W zależności od dziedziny, są dostępne stare badania jak Diagnoza Społeczna, World Value Survey itp. do który można sięgnąć jako analiza danych wtórnych. Sporo tematów się powtarza i warto, żeby polscy badacze wiedzieli co robią inni. Ważnym aspektem są mierzalne negatywne skutki restrykcji w wymiarze populacyjnym. Zauważyłem niepokojący fakt iż w preprintach zdarza się, że badacze targetujący swoje wyniki dotyczące Polski do społeczności międzynarodowej, nie przywołują nawet jedno polskiego badania spoza ich grupy badawczej. Stwarza to mylne wrażenie dla czytelnika zagranicznego, że w Polsce nic się nie dzieje…

Przegląd quasi-systematyczny pierwszych 200 badań (180 po selekcji do 25.05) jako pilotaż został wstępnie opracowany: http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-a8f411a3-64a8-4d36-a7d6-c02e1acb8489

a dane do meta-analizy, które są dostępne https://zenodo.org/record/4319813

Badanie nie są już systematycznie zbierane od czerwca 2020, a jedynie od czasu do czasu uzupełniane .

Roboczo podzieliłem dyscyplinami. Niektóre badania już są częściowo opublikowane (możemy na bieżąco monitorować zachowania społeczne), a inne są dopiero w trakcie realizacji (ważne żeby zobaczyć co inni badają, jakie są hipotezy badawcze i metodologia).

Socjologia:

Badania ekonomiczne:

Badania polityczne i zarządzanie:

Psychologia społeczna:

Pedagogika i badanie edukacyjne:

Etnologia:

Geografia społeczna:

Etyka i filozofia:

Nauki o bezpieczeństwie:

Komunikacja i Media:

Zdrowie publiczne:

Perspektywa interdyscyplinarna: