zwierzęta towarzyszące a powódź

Szanowni Państwo opiekunowie zwierząt regionu Dolnego Śląska, Opolszczyzny i Śląska oraz częściowo w innych miejscach Polski, zwłaszcza wzdłuż Odry w następnych tygodniach.

W związku z obecną sytuacją powodziową w naszym regionie, zwracamy się z pilną prośbą o rozpowszechnienie kluczowych informacji dotyczących bezpieczeństwa zwierząt towarzyszących.

:

  • Należy bezwzględnie unikać dopuszczania zwierząt do picia wody powodziowej.
  • Stanowczo odradzamy pozwalania zwierzętom towarzyszącym na kąpiele w wodach powodziowych.
  • Zalecamy ograniczenie spacerów w pobliżu rzek i innych akwenów dotkniętych powodzią.
  • Należy uważać, aby zwierzęta nie podejmowały padliny niesionej wodą.
  • Należy przygotować zwierzę na ewentualną ewakuację.

Nasze obserwacje oraz wcześniejsze doświadczenia związane z kryzysami powodziowymi, m.in. w Grecji, wskazują na liczne przypadki niebezpiecznych zachowań, w tym spacerów z psami i kąpieli nad rzekami objętymi powodzią. Szczególnej uwagi wymaga też trudna sytuacja zwierząt w schroniskach, które często usytuowane są w miejscach o niskim priorytecie, w związku z czym mogą być narażone na oddziaływanie powodzi.

infografika

Zwierzęta hodowlane a powódź

Bazując na doświadczeniach z powodzi w Tesalii we wrześniu 2023 roku oraz innych podobnych wydarzeniach np. W Niemczech wiosną 2024, oto rekomendacje dotyczące działań weterynaryjnych i związanych z ochroną zwierząt w kontekście obecnej sytuacji powodziowej w Polsce:

1. Monitoring wody:

   – Priorytetowe sprawdzanie ujęć wody używanych do pojenia zwierząt (chcemy zrobić monitoring wody porządny ale nie idzie Współpraca Inspekcji Weterynaryjnej z Sanepidem w zakresie badań wody) zwykle proste testy na E Coli wystarczy, żeby oszacować poziom występowania innych patogenicznych bakterii. Pełna diagnostyka fizykochemiczna i mikrobiologiczna  nie jest efektywna-kosztowo

2. Ewakuacja zwierząt:

   – Rozważenie systemu triażowego w kolejności: konie, bydło, świnie, ptactwo (jak w Niemczech)

   – Przygotowanie na ograniczone możliwości służb (straż, policja) w ewakuacji (to ich obowiązek, ale mogą być zajęci innymi sprawami i nie być przygotowani)

3. Ochrona gospodarstw:

   – Skupienie uwagi na małych gospodarstwach rodzinnych, szczególnie narażonych na podtopienia (fala na Odrze jest większa niż zakładano więc sporo tego będzie w dolnym Śląsku i ziemi lubuskiej, a Wisła też będzie podtapiać) przede wszystkim woda będzie niszczyć składowana pasze! 

– Stąd konieczność zabezpieczenia paszy oraz pestycydów.

4. Monitorowanie chorób:

   – Zwiększona czujność na występowanie biegunek u zwierząt (głównie o etiologii toksynowej)

   – Uwaga na potencjalny wzrost przypadków salmonellozy i ogólnie choroby skóry i GI

5. Ograniczenia dla hodowców:

   – Rozważenie wprowadzenia zakazu wypasu na terenach zalewowych (jeszcze jest ciepło…)

6. Kontrola wektorów chorób:

   – Monitorowanie wzrostu liczebności komarów (dopiero za rok wyjdzie) i potencjalnego wzrostu przypadków leiszmaniozy (i innych pierwotniaków)

   – Uwaga na możliwy wzrost występowania wirusa Zachodniego Nilu (WNV) jeżeli był dostępny w środowisku

7. Bezpieczeństwo paszowe:

   – Kontrola jakości pasz, szczególnie pod kątem skażenia powodziowego

   – Przeciwdziałanie nielegalnemu wprowadzaniu do obrotu paszowego kukurydzy popowodziowej 

8. Komunikacja:

   – Aktywna rola izb w uspokajaniu hodowców, tak będą odszkodowania 

   – Przygotowanie na pytania dotyczące rekompensat za utracone zwierzęta i skażoną paszę

9. Długoterminowe konsekwencje:

   – Przygotowanie na potencjalny wzrost liczby patogennych bakterii i pierwotniaków w środowisku w kolejnych tygodniach

   – Monitorowanie szkód w uprawach spowodowanych przez zwierzęta uwolnione z zalanych obór/chlewni (to w Grecji była największy problem bo zwierzęta pasły się na polach nie zalanych wchodząc w szkodę)

10. Współpraca międzysektorowa:

    – Koordynacja działań między służbami weterynaryjnymi, rolniczymi i sanitarnymi. P. wspólne badanie wody przeznaczonej do pojenie zwietrząy

    – Wymiana doświadczeń z innymi krajami, które niedawno doświadczyły podobnych sytuacji (np. Czechy, Niemcy)

Zmiany klimatu oraz migracja zwierząt towarzyszących wywołana wojną- choroby zakaźne

Dirofilarioza wywoływana przez Dirofilaria (częściej repens, rzadziej immitis) jest poważną wektorową (przenoszoną przez komary występujące w Polsce) chorobą psów, kotów. Pasożyt ten zasiedla serce i płuca, powodując uszkodzenia narządów, niewydolność krążeniowo-oddechową, a w skrajnych przypadkach śmierć.

Choć Dirofilaria rzadko zaraża ludzi, to jednak przypadki dirofilariozy u ludzi są coraz częściej odnotowywane (kilka rocznie w Polsce).

W 2022 przez Polskę przeszła wielomilionowa rzesza uchodźców wojennych i na ten czas zniesione zostały ograniczenia epizootyczne dotyczące zwierząt towarzyszących (zapadalność na Dirofilariozę na Ukrainie jest wyraźniej wyższa niż w Polsce, więc prewalencja pasożyta u zwierząt towarzyszących uchodźców prawdopodobnie była wyższa niż rodzimej populacji). Nicienie dirofilaria, choć występowały przed wybuchem wojny na Ukrainie w Polsce, to jednak było to ograniczone do Polski wschodniej mniej więcej do Warszawy.    

W związku z tym, że nie mamy żadnych rzetelnych danych w praktyk weterynaryjnych (jedynie wiemy z ustnych donosić, że lekarzom weterynarii wydaje się, iż mają tych przypadków więcej tam gdzie już była, a kliniki północnej i zachodniej Polski odnotowano pierwsze przypadki w swojej praktyce), warto szukać danych alternatywnych. Patrząc na przebieg zainteresowania problemem w zapytaniach Googla widzimy znaczący wzrost od wybuchu wojny.

Widzimy, że średnie zainteresowanie (około 2 letnie okno czasowe), choć różni się liczbowo wyraźnie:

średnia przed7,6
średnia po24

To ta różnica jest na granicy istotności statystycznej p-value: 0,071

Mimo, iż zagrożenie zdrowia publicznego ludzi nie jest poważne z tego powodu, to jednak warto używać repelentów i chronić się przed ukąszeniami komarów. Co wraz z sezonem wakacyjnym stanie się nieuniknione.

Choroby zakaźne zwierząt w dobie nowych technologii

Internet oraz technologie cyfrowe wspierają epizootiologię i na konferencji w Belfaście (The annual conference of the Society for Veterinary Epidemiology and Preventive Medicine) zaprezentowaliśmy 2 projekty.

Przeprowadziliśmy analizę mobilności oraz kontaktów między kurami nioskami w celu wczesnej predykcji umieralności
Porównaliśmy zainteresowanie różnymi chorobami zwierząt i zoononoz w Polsce oraz sprawdziliśmy czy da się przewidzieć trend w prewalencji chorób zakaźnych obserwując Internet (wsparcie finansowe COST HARMONY CA18208)